Piston ô tô bị hư hỏng ảnh hưởng tới hoạt động của xi lanh và buồng cháy. Chủ xe cần tìm nguyên nhân khắc phục để tránh làm giảm công suất động cơ.
Cấu tạo của piston ô tô được chia làm 3 phần đỉnh, đầu và thân piston. Bộ phận này có nhiệm vụ phối hợp với xi lanh và nắp máy tạo ra buồng cháy động cơ. Do thường xuyên hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao và chịu ma sát mài mòn lớn nên piston dễ hư hỏng.
Đỉnh piston
Bề mặt đỉnh piston có nhiều hình dạng khác nhau nhưng chúng đều có điểm chung là diện tích chịu nhiệt nhỏ. Những lỗi thường gặp nhất của đỉnh piston là rạn nứt, nóng chảy và bám muội than.
Đỉnh piston bị rạn nứt
Là một phần của buồng cháy nên khi đỉnh của piston bị nứt sẽ gây ra hiện tượng rò rỉ khí, ảnh hưởng tới hoạt động của buồng cháy, từ đó giảm công suất động cơ.
Nguyên nhân rạn nứt là do thiếu dầu bôi trơn. Ngoài ra, khi nhiên liệu phun sai thời điểm và không đúng liều lượng sẽ khiến đỉnh piston quá nhiệt. Lúc này, bề mặt đỉnh piston giãn nở với tốc độ nhanh, trong khi đó các vị trí xung quanh không thể thích nghi kịp dẫn tới rạn nứt.
Thiếu dầu bôi trơn, quá nhiệt là nguyên nhân gây rạn nứt đỉnh piston
- Đỉnh piston bị nóng chảy, bám muội than
Với động cơ đốt trong, quá trình cháy tại buồng đốt sẽ tạo thành lực tác động lên piston, làm quay trục khuỷu để sinh công. Vì thế, đỉnh piston thường xuyên bị nóng chảy do phải chịu nhiệt độ cao và ma sát với các bộ phận khác.
Tình trạng nóng chảy khiến thời gian mở xupap không chính xác, ảnh hưởng tới hiệu quả nạp và xả khí. Khi piston không đủ áp suất nén, quá trình cháy diễn ra không triệt để, sẽ hình thành muội than, ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thống kim phun nhiên liệu.
Đầu piston
Vị trí của đầu piston được tính từ đỉnh đến rãnh xéc măng dầu cuối cùng. Cùng giống như đỉnh piston, vị trí này thường xuyên chịu nhiệt lớn nên dễ hư hỏng.
- Đường kính đầu piston bị co lại
Đường kính đầu piston được thiết kế nhỏ hơn thân để có thể bao kín buồng cháy, giúp tản nhiệt dễ dàng hơn. Khi đầu piston co lại, các vòng xéc măng bị méo không thể bao kín được buồng đốt, ảnh hưởng tới quá trình cháy.
Sở dĩ đường kính đầu piston bị co lại là do hệ thống làm mát, bôi trơn kém gây ra tình trạng quá nhiệt. Ngoài ra, việc sử dụng sai vòng đệm trên miếng lót tạo thành khe hở giữa piston và thành xi lanh, dầu lọt xuống gặp nhiệt độ cao sẽ làm tan chảy phần đầu piston.
Xéc măng là những vòng tròn hở bằng kim loại nằm trong các rãnh của piston. Bộ phận này chịu áp lực lớn khi piston luôn chuyển động tịnh tiến.
Khi lực quán tính và lực ly tâm quá lớn khiến áp suất chênh lệch, vòng xéc măng bị đẩy lên mặt trên của rãnh dẫn tới nứt vỡ. Đặc biệt, nhiên liệu bị giảm chỉ số octan cũng là nguyên nhân gây vỡ đai xéc măng, thậm chí thủng đầu piston.
Thân piston
Đảm nhiệm việc điều hướng cho piston chuyển động trong xi lanh, thân piston ô tô dễ bị bào mòn sau thời gian sử dụng. Khi đường kính thân piston thay đổi sẽ tạo thành những khe hở giữa piston và xi lanh, ảnh hưởng tới chuyển động tịnh tiến của piston, tạo va đập khi hoạt động.
Bên cạnh đó, việc lắp đặt thanh truyền không chính xác khiến piston chuyển động lệch về một phía, kéo theo vòng xéc măng bị nghiêng, thân piston hao mòn nhanh hơn.
Ống xi lanh
Ống xi lanh là nơi để piston chuyển động, tạo lực hút và nén khí trong quá trình vận hành. Với nguyên lý này, ống xi lanh giúp piston giảm lực quán tính, xe cân bằng tốt hơn.
Buồng đốt luôn trong tình trạng nhiệt độ cao, nếu thiếu nước làm mát hoặc chất chống đông có thể khiến ống xi lanh bị ăn mòn. Lúc này, khoảng cách của khe hở giữa xi lanh và piston được hình thành, quá trình cháy bị ảnh hưởng, làm giảm công suất động cơ.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới piston ô tô bị hư hỏng. Để kiểm tra lỗi, người dùng có thể quan sát bằng mắt thường hoặc kính phóng đại các vết xước, rạn nứt trên piston. Ngoài ra, khi dùng thanh kim loại gõ nhẹ nếu phát ra tiếng rè cũng là dấu hiệu cho thấy piston ô tô đang gặp vấn đề.
Tuy nhiên, người dùng nên đưa xe đến gara uy tín để được kỹ thuật viên kiểm tra chính xác nhất. Theo các chuyên gia ô tô, để tăng tuổi thọ cho piston, chủ xe cần sử dụng các loại dầu - nhớt cùng chủng loại, vệ sinh thường xuyên và bảo dưỡng piston theo đúng khuyến nghị của nhà sản xuất.
Cảm ơn quý khách đã quan tâm và theo dõi. Chúc quý khách một ngày tốt lành.
Ô Tô Nhất Phát chuyên bảo dưỡng, sửa chữa ô tô uy tín, chất lượng, luôn đồng hành cùng quý khách!